Poradzieckie systemy rakietowe Toczka oficjalnie zostały wycofane ze służby, ale atak na dworzec w Kramatorsku pokazuje, że zamiast na złom, sprzęt ten trafił do Ukrainy i wykorzystywany jest do niszczenia cywilnych obiektów.
- Rakiety systemów Toczka-U spadły na dworzec w Kramatorsku, zabijając co najmniej 40 cywilów i raniąc 100 kolejnych
- Toczka-U to usprawnione wersje systemów Toczka, opracowywanych od lat 60. w ZSRR
- Oficjalnie Rosja wycofała się z użycia systemów Toczka w 2019 r.
- Rakiety Toczka mogą przenosić zarówno głowice konwencjonalne, jak i chemiczne oraz atomowe
“Okupanci ostrzelali zestawami rakietowymi Toczka-U dworzec kolejowy w Kramatorsku, gdzie tysiące ukraińskich cywilów oczekiwało na ewakuację. Niemal 30 ofiar śmiertelnych, a blisko 100 odniosło obrażenia różnego stopnia. Na miejscu znajdują się już policja i służby ratunkowe” – napisał Wołodymyr Zełenski komentując atak w Kramatorsku.
Do swojej wypowiedzi załączył też drastyczne zdjęcia z miejsca wydarzenia:
O tym, że ataku rakietowego dokonano z użyciem zestawów Toczka-U, dowodzą także nagrania ukazujące szczątki wykorzystanych rakiet. Widać tu np. jeden z takich pocisków, na którym dodatkowo odczytać można napis w języku rosyjskim “za dzieci”.
W ataku na dworzec w Kramatorsku, według najnowszych informacji, zginęło ponad 40 osób, a ponad 100 zostało rannych. Są to cywile, którzy próbowali ewakuować się z miasta.
Toczka — wspomnienie sowieckiej siły
O tym, że stare systemy rakietowe rodem z ZSRR nadal będą wykorzystywane w walce o Ukrainę, przekonać się mogliśmy oglądając nagrania takie, jak to poniżej.
Film pochodzący z początku marca ujawnia kolumnę pojazdów, która przemieszczała się białoruską drogą w stronę ukraińskiej granicy.
Systemy Toczka są taktycznymi zestawami rakietowymi do rażenia celów naziemnych za pomocą pocisków wystrzeliwanych z platformy samochodowej, na której znajduje się wyrzutnia typu TEL (Transporter-Erector-Launcher — wyrzutnia transportująco-unosząca). Toczka korzysta z jednostopniowych rakiet na paliwo stałe 9M79F, 9M79K lub 9M79B. Pociski te nie są balistyczne, ponieważ mogą być kierowane w locie, a ich głowice mogą być uzbrojone w ładunki nuklearne o mocy ok. 200 kt. Poza tym rakiety Toczka mogą zostać uzbrojone również w głowice odłamkowo-burzące, kasetowe i chemiczne.
Historia tej broni sięga 1968 r., a jej produkcja została rozpoczęta w 1973 r. Do służby przyjęto ją dwa lata później. Do czasu rozpadu ZSRR, sowieci mieli na wyposażeniu ok. 300 wyrzutni Toczka. Toczka-U to usprawniona wersja, opracowana w latach 80. Największą zmianą jest zwiększenie nośności rakiet z 70 do 120 km.
Wyrzutnia jest zamontowana na podwoziu trzyosiowego pojazdu amfibijnego BAZ-5921 . Przednia i tylna para kół są skrętne, co zapewnia stosunkowo mały promień skrętu, wynoszący 7 m. Skład wyposażenia wyrzutni zapewnia możliwość jego całkowicie autonomicznego użytkowania, obejmuje:
- sprzęt do kontroli naziemnej i startu (NKPA)
- system celowniczy do naprowadzania pocisków metodą optyczną
- konsola wprowadzania danych lotu (NDPU)
- system referencji topograficznych i geodezyjnych
- radiostacja R-173
- jednostka filtrująca i wentylacyjna
Obsługa wyrzutni obejmuje cztery osoby: kierownika obliczeń, zastępcę kierownika obliczeń, kierowcę i operatora.
Skuteczny zasięg rakiet wynosi od 15 do 120 km (70 km dla starszych wersji). Rakieta osiąga w locie prędkość 1,1 km na sek. Czas przygotowania i wystrzelenia jednej rakiety to 16 min. Po wstępnym rozstawieniu się i przygotowaniu, pociski można wystrzeliwać w zaledwie 2 min.
Masa maksymalna wyrzutni z rakietą i załogą to 18 t. Maksymalna prędkość ruchu wyrzutni z rakietą wynosi 60 km na godz. po drodze asfaltowej, 40 km na godz. po drodze gruntowej i 8 km na godz. w wodzie. Zasięg wozów bojowych przy pełnym obciążeniu to 650 km.
W 2019 r. Rosja miała wycofać wszystkie systemy Toczka, przechodząc na Iskandery. Jak jednak pokazuje rzeczywistość, starsze maszyny nadal są na chodzie. Z Toczek korzystają nadal inne armie świata, w tym m.in. ukraińska, białoruska, kazachska, bułgarska i syryjska.
